|
SEÇEBÝLMEK ÖZGÜRLÜKTÜR
Geçen günlerde Doðan Cüceloðlu ile Ali Saydam’ýn eski bir sohbet videosunu seyrettim. Bu çok güzel konuþmadan iki baþlýðý sizin için cýmbýzladým:
-
Seçim hakký özgürlüktür.
-
Seçenekleri azaltmak özgürlüktür.
Birbirinin zýttý gibi görünen bu önermeler aslýnda birbirinin devamý niteliðinde. Þimdi bu baþlýklarý yaklaþan seçimler kapsamýnda ele alalým.
Seçim Hakký Özgürlüktür
Ýnsanýn seçebileceði sadece bir yol varsa, diðer tüm yollar kapalýysa esasýnda bir seçim þansý yoktur. O yola mahkumdur. Mahallende gidebilecek bir okul varsa, ona gidersin. Babanýn bir dükkaný varsa, onda çalýþýrsýn… Burada seçim özgürlüðü deðil vazgeçme özgürlüðü vardýr. Ben okula gitmeyeceðim veya dükkanda çalýþmayacaðým demek özgürlük gibi gelir insana.
Tek bir seçeneðin varsa; ancak vazgeçmek özgürlüðün vardýr. O yüzden pek çok insan vazgeçerek, terk ederek gösteriyor, özgür olduðunu.
Ýki seçeneðin varsa bir seçimden bahsedebilirsin. Mesela mahallende 2 okul varsa, bunlardan birine gidebilirsin. O zaman özgürlüðün artar iþte. Ýstersen hiç gitmemek dahil üç seçeneðin vardýr þimdi. Seçeneklerin arttýkça, özgürlük duygun artar.
Siyasetçiler bu denklemi iyi bildiklerinden seçimlere bir, iki gün kala, tek bir yoldan bahsediyorlar; kendi yollarýndan…Diðer tüm yollarýn, seçeneklerin uygun olmadýðýný hatta o seçeneklerin hiç olmadýðýný düþünmeni istiyorlar. Zaten ülkenin baþýna gelecek parti belliyse, o zaman seçim yapmanýn ne önemi olacak ki…
Mesela Cumhurbaþkanlýðý seçimlerinde Sayýn Tayyip Erdoðan’ýn kazanacaðý o kadar belliydi ki, 1950’den bu yana katýlýmý en düþük seçim yapýldý. Seçmenin % 28’i sandýða gitmedi. Çünkü tek bir kiþiyi seçme özgürlüðü yoktur. Vazgeçme (sandýða gitmeme) özgürlüðü vardýr.
Bu seçimlerde siz ne yapacaksýnýz bilmem ama tek seçeneðiniz olduðunu düþünüyorsanýz, fazla özgür deðilsiniz demektir.
Seçenekleri Azaltmak Özgürlüktür
Bu ara baþlýðý atýnca, biraz önce yazdýklarýmýza ters düþmüþ gibi olduk. Seçenekler arttýkça özgürlük artar diyorduk; þimdi tam tersini söylüyoruz, seçenekleri azaltmak gerekir!
Gene okul örneðinden gidelim. Oturduðun þehirde, gidebileceðin 200 okul olsun, bakalým nasýl seçeceksin?... Ýki okul varken iyiydi; gider birine seçerdin. 200 okul olunca, hangisi seçeceksin! Ne oluyor 200 seçenek olunca? Kafa karýþýyor. Hangi okul daha iyi nasýl anlayacaksýn? Bir sürü çalýþma yapmak gerekecek þimdi. Ýþin gücün yoksa, okullarýn kadrolarýna, hedeflerine, referanslarýna vb. bak þimdi.
Ýnsanýn böyle bir durumda karar vermesi daha zor oluyor. Kararsýzlýk arttýkça da insan kendini özgür gibi deðil de kaybolmuþ gibi hissediyor. Ýþ te o yüzden gençlerimiz, hangi üniversite olursa olsun, birisi olsun diyor.
O zaman ne fazlasý ne azý, orta kararý iyidir seçim sayýsýnýn. Benim mükemmel sayým beþtir.
-
Bir seçenek mecburiyettir.
-
Ýki seçenek, birinden birine boyun eðmektir.
-
Üç seçenek özgürlüðe adým atmaktýr.
-
Dört seçenek zenginliktir.
-
Beþ seçenek mutluluk.
-
Altýncý seçenek de iþler karýþmaya baþlar.
Bu seçimlerde gerçekten kaç seçeneðiniz olduðunu düþünüyorsunuz?
Kendi hayatýnýzda kaç seçeneðiniz var?
Unutmayýn 10 yýl önce yaptýðýnýz seçimler, bu gününüzü belirledi. Þimdi yapacaðýnýz seçimler geleceðinizi belirleyecek…
Umut Ahmet TARAKCI
Umut Ahmet Tarakcý hakkýndaki diðer yazýlar
G�sterim: 4126 | E-posta
|
