Adý “Hayat veren, can ve ruh veren, bütün canlýlarý ve hayatý diri tutan Allah'ýn kulu” anlamýný taþýmakta ve “Geyve-Akhisar doðumlu”. Yetiþme þekli ve ilk memuriyetleri bilinmiyor. Ama o bir Osmanlý Niþancýsý ve bir Osmanlý veziri.
“Sicill-i Osmanî”yi bilirsiniz. Mehmet Süreyya Bey tarafýndan 1893-1897 yýllarý arasýnda kaleme alýnan, Osmanlý Devleti’nin kuruluþundan 20. asrýn baþýna kadar yaþamýþ meþhur þahýslar hakkýnda bilgi veren biyografi ansiklopedisidir. “Sicill-i Osmanî” yahut “Tezkere-i Meþâhîr-i Osmaniye” bugün büyük bölümü tahrip edilmiþ mezar kitabelerinden devþirilmiþ bilgilerden oluþturulduðundan eþsiz niteliktedir.
Tamamý altý cilt olan eserin birinci cildinde bütün “Osmanlý Hanedaný” anlatýlýr. Daha sonra alfabetik olarak “þairler”, “tarihçiler” ve “devrin bütün meþhur simalarý” hakkýnda bilgi verilir. Dördüncü ciltte “saray hocalarý”, “hekimbaþýlar”, “niþancýlar”, “silahtarlar”, “þeyhülislamlar”, “kazaskerler” vs. gibi rütbe sahiplerinin adlarý yer alýr. Ýncelediðinizde Sakarya yöresinden birçok ismi görmeniz mümkündür. Akhisar-ý Geyve’den Mutavelci (mutavvel, her konuda yazýlmýþ “mufassal”` kitaplara denir. Mesela “marifetname” gibi ) Mehmet Efendi, Amasya Müftüsü Akyazýlý Ýbrahim Efendi’nin oðlu Mehmet Efendi, Müderris Geyvelizade Mehmet Efendi ve Akhisar-ý Geyve’den Ýzniki lakaplý “Abdülmuhyi Çelebi” bunlardan sadece bir kaçý olarak gözünüze çarpar.
Hepsinin ortak yaný, Osmanlý Ünlüsü olmalarýdýr. Ama Ýzniki lakaplý “Abdülmuhyi Efendi”nin bir farký vardýr; diðerleri yanýnda. Adý “Hayat veren, can ve ruh veren, bütün canlýlarý ve hayatý diri tutan Allah'ýn kulu” anlamýný taþýmakta ve diðer bir-ikisi gibi o da “Geyve-Akhisar doðumlu”. Yetiþme þekli ve ilk memuriyetleri bilinmiyor. Ama o bir Osmanlý Niþancýsý (Niþancý; Divan-ý Hümayun'a katýlan devlet görevlilerinden biridir. Kalemiye sýnýfýnýn baþýdýr. Padiþah adýna yazýlacak fermanlara, beratlara, namelere, hükümdarýn imzasý demek olan tuðrayý çekmekle görevlidir) ve bir Osmanlý veziri. Kendisine “Ýzniki” denilmesinin nedeni ayný kaynakta “orada yani Ýznik’te çiftlikleri ve akarý olduðu içindir”diye yazýlýdýr.
Kalemden yetiþip reisülküttap olduðu, bu görevinden Rebiyülevvel 988(Nisan-Mayýs 1580)de azledildiði ayný yýlýn Ramazan ayýnda da (ki bu dönem Ekim ayýdýr) bu görevine iade edilir. Miladi 1582’de Anadolu Defterdarý, Mart 1583’de Feridun Bey’in yerine “Niþancý” olarak görevler alýr. 1588 yýlýnda da “Anadolu Beylerbeyi” unvaný ile emekli olduktan sonra 1591 yýlýnda “vezir” olarak görev baþýndadýr.
Safer 1000 (Kasým-Aralýk 1591) yýlýnda da vefat ederek fani dünyada göç eyler. Mezarýnýn Ýstanbul Fatih’te olduðu söylenir.
