|
Kamuya açýk her yerde ve kapalý mekânlarda sigara yasaðý baþladý. Sigarayý toplumdan tecrit etme adýna en önemli adýmlardan biri sayýlan sýnýrlamayla ilgili soru iþaretleri ise henüz giderilebilmiþ deðil.
 Kapalý mekanlarda sigara içme yasaðý baþladý. Lokanta, kafeterya, kamu kurum ve kuruluþlarý, statlar ile toplu taþýma araçlarýnda sigara içenlere aðýr cezalar uygulanacak. 'Tütün Ürünlerinin Zararlarýnýn Önlenmesi ve Kontrolü Hakkýnda Kanun' ile getirilen yasaklarda bazý soru iþaretleri henüz netleþmiþ deðil. Özellikle kapalý mekan tanýmýnýn ne olduðu, yayýmlanacak tebliðle netliðe kavuþturulacak. Çünkü merdiven boþluðu ve yangýn merdiveni gibi alanlarýn kapalý mekan sayýlýp sayýlmayacaðý belli deðil. Ayrýca cezanýn hangi kurum ya da tarafýndan kesileceðinin net olarak belirlenmesi gerekiyor. Tütün ve Alkol Piyasasý Düzenleme Kurumu verilerine göre, Türkiye'de her gün ortalama 15 milyon paket sigara tüketiliyor. Son 10 yýlda ülkemizde tüketilen sigara miktarý 1 trilyon 95 milyar 700 milyon adede ulaþtý. Ülkemizde insanlar sigaraya günde 45 milyon 205 bin YTL ödüyor. Sigara için kiþi baþýna yapýlan ortalama harcama ise 233,8 YTL.
Sigara içilemeyecek alanlar
Kamu hizmet binalarýnýn kapalý alanlarý.
Koridorlarý dahil olmak üzere her türlü eðitim, saðlýk, üretim, ticaret, sosyal, kültürel, spor, eðlence ve benzeri amaçlý özel hukuk kiþilerine ait olan ve birden çok kiþinin girebileceði (ikamete mahsus konutlar hariç) binalarýn kapalý alanlarý.
Taksi hizmeti verenler dahil olmak üzere karayolu, demiryolu, denizyolu ve havayolu toplu taþýma araçlarý.
Okulöncesi eðitim kurumlarýnýn, dershaneler, özel eðitim ve öðretim kurumlarý dahil olmak üzere ilk ve ortaöðrenim kurumlarýnýn, kültür ve sosyal hizmet binalarýnýn kapalý ve açýk alanlarý.
Özel mekanlar oluþturulacak
Yaþlý bakým evlerinde, ruh ve sinir hastalýklarý hastanelerinde, cezaevlerinde, þehirlerarasý veya uluslararasý güzergahlarda yolcu taþýyan denizyolu araçlarýnýn güvertelerinde sigara içmeye mahsus alanlar oluþturulabilecek. Ancak bu alanlara 18 yaþýný doldurmayanlar giremeyecek.
Otelcilik hizmeti verilen iþletmelerde, tütün ürünleri tüketen müþterilerin konaklamasýna tahsis edilmiþ odalar oluþturulabilecek.
Açýk havada yapýlan her türlü spor, kültür, sanat ve eðlence faaliyetlerinin yapýldýðý yerler ile bunlarýn seyir yerlerinde sigara içilemeyecek, fakat bu tesislerde, tütün ürünlerinin tüketilmesine mahsus alanlar oluþturulabilecek. Bu alanlarýn koku ve duman geçiþini önleyecek þekilde tecrit edilmesi ve havalandýrma tertibatý ile donatýlmasý gerekecek.
Her türlü reklam yasak
Kanun uyarýnca tütün ürünlerinin ve üretici firmalarýn isim, marka veya alametleri kullanýlarak her ne suretle olursa olsun reklam ve tanýtýmý yapýlamayacak. Bu ürünleri teþvik eden kampanyalar düzenlenemeyecek. Bu mamulleri üreten firmalar, hiçbir etkinliðe isimlerini, amblemlerini veya ürünlerinin markalarýný kullanarak destek olamayacak.
Tütün ürünleri sektöründe faaliyet gösteren firmalarýn isimleri, amblemleri veya ürünlerinin marka ya da iþaretleri, bunlarý çaðrýþtýracak kýyafet, taký ve aksesuar taþýnamayacak.
Firma araçlarýnda da markalarýn tanýnmasýný saðlayacak uygulamada bulunulamayacak. Firmalar, üretilen ve pazarlamasý yapýlan tütün ürünlerini bayilere veya tüketicilere, teþvik, hediye, eþantiyon, promosyon ve yardým olarak daðýtamayacak.
Tütün ürünlerinin isim, logo ve amblemleri kullanýlarak bildirim yapýlamayacak, basýn-yayýn organlarýna ilan verilemeyecek.
Filmlerde gösterilmeyecek
Televizyonda yayýnlanan programlarda, dizilerde, filmlerde, müzik kliplerinde, reklam ve tanýtým filmlerinde tütün ürünleri kullanýlamayacak, görüntülere yer verilemeyecek.
Saðlýk, eðitim ve öðretim, kültür ve spor hizmeti verilen yerlerde de tütün ürünleri satýlamayacak.
Çocuklara satanlara hapis
Tütün ürünleri, 18 yaþýný doldurmamýþ kiþilere satýlamayacak. Aykýrý davrananlara da, 6 aydan 1 yýla kadar hapis cezasý verilebilecek.
18 yaþýný doldurmamýþ kiþiler, tütün ürünü iþletmelerinde, pazarlanmasý ve satýþýnda çalýþtýrýlamayacak.
Tütün ürünleri paket açýlarak, adet þeklinde veya daha küçük paketlere bölünerek satýlamayacak.
Tütün ürünleri, yetkili satýcý olan yerlerin dýþýnda, otomatik makinelerle, telefon, televizyon ve internet gibi elektronik ortamlarla satýlamayacak. Satýþ amacýyla kargo yoluyla taþýnamayacak.
Yere izmarit atan yandý
Tütün ürünleriyle ilgili izmarit, paket, aðýzlýk, kaðýt ve benzeri atýklar çevreye atýlamayacak.
Tütün ürünleri, 18 yaþýný doldurmamýþ kiþilerin doðrudan ulaþacaðý ve iþletme dýþýndan görülecek þekilde satýþa arz edilemeyecek. Tütün ürünleri, satýþ belgesi olmaksýzýn ve satýþ belgelerinde belirtilen yerin dýþýnda satýþa sunulamayacak.
Her türlü sakýz, þeker, çerez, oyuncak, kýyafet, taký, aksesuar ve benzeri ürünler, tütün ürünlerine benzeyecek ya da markasýný çaðrýþtýracak þekilde üretilemeyecek, daðýtýlamayacak ve satýlamayacak.
Cezalarý amirler kesecek
Yasaða uymayanlara Kabahatler Kanunu'nun 39'uncu maddesi uyarýnca 62 YTL para cezasý uygulanacak. Yasaklarla ilgili yükümlülükleri yerine getirmeyen iþletme sorumlularý, iþletme iznini veren kurum yetkilileri tarafýndan önce yazýlý olarak uyarýlacak. Ýþletmelere uygulanacak cezalar 5 bin YTL'den baþlayýp 250 bin YTL'ye kadar çýkabiliyor. Kamu hizmet binalarýnýn kapalý alanlarýnda tütün mamulü tüketenlere ilgili idari birim amirinin yetkili kýldýðý kamu görevlisi tarafýndan, özel kiþilere ait toplu taþýma araçlarýnda sigara içenlere ilk baþvurulan kolluk birim yetkilileri tarafýndan, kamuya ait toplu taþýma araçlarýnda ise ilgili idari birim amirinin yetkilendirdiði kamu görevlisi tarafýndan ceza kesilecek. Özel hukuk kiþilerine ait ve herkesin girebileceði binalarýn kapalý alanlarýnda sigara tüketenlerin cezasý da, en yakýn kolluk birimi yetkilileri tarafýndan uygulanacak.
Çernobil'den beter: 10 organda kanser yapýyor
Türkiye'de 17 milyon sigara tiryakisi bulunuyor. Tütüne harcanan para ise yýlda 15 milyar dolar. Maddi kayýplarýn yanýnda yýlda 100 binin üzerinde insan sigaraya baðlý hastalýklar yüzünden erkenden hayatýný kaybediyor. Duman yüzünden kolu ve bacaðýný kaybedenler kervanýna her gün yenileri ekleniyor. 4 binin üzerinde zehir taþýyan sigara 10 ayrý organda kanser yapýyor. Sigara bu haliyle Çernobil nükleer santralinden daha fazla hastalýk saçýyor.
'19 Mayýs Sigaradan Kurtuluþ Savaþý' Cumhuriyet tarihinin en büyük kampanyasý ile baþlýyor. Bu süreçte sigaranýn saðlýða zararlarýný anlatmak için Ulusal Tütün Kontrolü Programý Sorumlusu Dr. Toker Ergüder'in araþtýrmasý korkunç tabloyu ortaya koydu. Sigara dumaný geçtiði bütün organlarý kanser yapýyor. Aðýzdan baþlayarak, yemek borusu, ses telleri, mide, böbrek, akciðer, pankreas, mesane, kan ve rahim aðzýnda ölümcül hastalýða neden oluyor. Sigara içenler ayrýca Çernobil kazasýnýn 100 kilometre çevresinde bulunmuþ gibi radyasyon alýyor. Türkiye'de akciðer kanserine baðlý ölümlerin yüzde 90'ý sigaradan kaynaklanýyor. Ergüder'in verdiði bilgiye göre, akciðer kanserine yakalananlar arasýnda pasif içiciler de bulunuyor. En masum yaþ grubunun çocuklar olduðunu belirten Ergüder, anne ve babasý sigara içen çocuklarýn farkýnda olmadan yýlda 80 sigara içtiðini aktarýyor. Bu çocuklarýn astýma yakalanma riskinin 1,5 kat, aniden ölme risklerinin ise 2 kat arttýðýný kaydeden Ergüder, "Sigarayý çocuklarýnýz için býrakýn." çaðrýsýnda bulunuyor.
Sigarayý asrýn salgýn hastalýðý þeklinde tanýmlayan Meclis Saðlýk Komisyonu Baþkaný Prof. Dr. Cevdet Erdöl ise "Bu tehdit en fazla bebekleri, çocuklarý, gençleri tehdit ediyor. Sadece kanser, kalp krizi gibi hastalýklarýn pençesine düþürmüyor ayný zamanda uyuþturucu baðýmlýlýðýna sürüklüyor." uyarýsý yapýyor. Erdöl, kapalý alanlarda sigara içme yasaðýna tiryakilerin uyacaðýný geçmiþ örneklerle açýklýyor: "1934'te hastanede yatan hastalara sigara reçete edilebilmesi için kanun çýkarýlmýþ. 1930'lu yýllarda askere her gün sigara vermiþiz. Zorla gençleri sigaraya alýþtýrmýþýz. Ta 1980'e kadar. 60'lý yýllarýn sinema filmlerinde yoðun bir sigara temasý var. O mantýktan buraya gelmiþiz. Önemli bir deðiþim bu."
Sigaraya harcanan paralarla her gün 6 km, yýlda ise 2500 km. otoyol, her gün 5 yeni hastane yapýlabilir. Havaya üflenen duman, Milli Savunma Bakanlýðý bütçesinin 2 katýna, Saðlýk Bakanlýðý bütçesinin 4 katýna, Çevre Bakanlýðý bütçesinin ise 20 katýna denktir. Tiryakilerin kendini öldürmek için harcadýðý para ile 7 bin 500 asgari ücretlinin bir yýllýk maaþý karþýlanabilir ve 1 uçak alýnabilir. Saðlýk uyarý listesine göre sigara içenler genç yaþta ölür. Sigara içmek damarlarý týkar, kalp krizine ve felçlere sebep olur. Sigarayý býrakmak ölümcül kalp ve akciðer hastalýklarý riskini azaltýr. Sigara içmek aðrýlý ve yavaþ bir ölüme neden olabilir. Sigara içmek kan akýþýný yavaþlatýr ve cinsel iktidarsýzlýða neden olur. Sigara içmek cildin erken yaþlanmasýna sebep olur. Sigara içmek spermlere zarar vererek doðurganlýðý azaltýr.
Yasak, çalýþanlarý iþyeri dýþýna çýkaracak
Sigara yasaðý en fazla büyük plazalarda çalýþanlarý etkileyecek. Birçok çalýþan sigara içmek için dýþarý çýkmak zorunda kalacak. Büyük þirketler yasak sebebiyle bir dizi önlemler aldý. Sabancý Holding çalýþanlarý kulelerin arka bölümünde yer alan teraslarda sigara içebilecek. 2006'dan beri sigara içme yasaðý bulunan Bosch'da ise sadece plaza önünde içilmesine müsaade ediliyor. TMSF'de bugün itibarýyla mevcut sigara bölümleri iptal edilecek. ÝTO'nun Eminönü'deki merkez binasýnda sigara içilmesi zaten yasak. Vakýf Gureba'nýn ise bahçesinde bile sigara içilemiyor.
Ulusal Haberler hakkýndaki diðer yazýlar
Gsterim: 3209 | E-posta
|
