|
ALÝ FUAT PAÞA KOLORDU EMRÝNÝ YAYINLAR
20 Mayýs 1920 günü Damat Ferit Paþa ve Erkân-ý Harbiye Reisi Kiraz Hamdi Paþa, Kuva-yý Ýnzibatiye’yi teftiþ etmek ve bu kuvvetlerin Milli Kuvvetler karþýsýnda kazandýðý baþarýyý yerinde görmek amacýyla ( Anzavur’un Doðançay çarpýþmalarý sýrasýnda Ýstanbul’a bildirdiði rapora istinaden.) Ýzmit’e gelirler. Ýzmit halký yapýlan karþýlama törenine katýlmadýðýndan, Anzavur’un rapor ettiði gibi bir baþarý olmadýðýný gören Damat Ferit Ýstanbul’a geri döner. 22 Mayýs 1920 tarihinde Anzavur Adapazarý’ndan Damat Ferit Paþa’ya bir telgraf çeker. ‘’ …. …. günü edilen muharebede hayvaným yýkýlýp altýnda kalan ayaðým ezilmiþ olduðundan tedavi ettirmek üzere yüksek izninizle Dersaadet’e hareket eylediðim mâruzdur.’’ Anzavur, Adapazarý’ndan ayrýlarak Ýstanbul’a gider.
Geyve’ye yapýlan saldýrý bertaraf edilmiþti. Þimdi sýra bölgedeki Kuva-yý Ýnzibatiye’yi ve diðer asi kuvvetlerini tamamen temizlemekteydi. Bunun için çaðrýlan Çerkez Ethem ve diðer kuvvetler de Geyve’ye ulaþmýþ durumdaydýlar. Bu gelen kuvvetlerden 70. Alay komutanýn dokuz yaþýndaki kýzý Nezahat’ýn Gavur Ali ile karþýlaþmasý þöyle olmuþtur.
Nezahat Onbaþý olarak bilinen dokuz yaþýndaki Nezahat annesi öldüðünden babasýyla kalmak zorunda kalmýþtýr. Babasý Albay Hafýz Halit Bey 70. Alay kumandanýdýr. Birliði bölgedeki mücadeleye katýlmak için Geyve’ye gelmiþtir. Kýzý Nezahat’da beraberindedir. Bu günleri Nezahat Haným, Tarih ve Coðrafya Mecmuasý’na þöyle anlatmýþtýr:
‘’Bir akþam üstüydü. Çadýrýn önünde oturmuþ, babamýn ceketindeki sökükleri dikiyordum. Birden silah çatýrtýlarý duyuldu. Bütün bölükler silah baþý yaptýlar, ileriye keþif kuvvetleri gönderildi. Babam da hazýrlýklarýný bitirerek yanýma geldi:
- Haydi, dedi; benimle gel.
- Nereye gidiyoruz?
- Askerlikte sual sorulmaz. Verilen emirler yapýlýr.
- Ýyi ama ben askermiyim?
- Þu dakikadan itibaren askersin.
Hiç bir cevap hayatýmda bu derece beni sevindirmemiþti. Demek ki babam beni artýk asker olarak kabul ediyordu. Ýçimde sevinç bulutlarý dalgalana dalgalana hazýrlýklarýmý bitirdim, bölüklerin toplandýklarý yere doðru koþtum. Silah sesleri hâlâ duyuluyordu.
Bölükler emir aldýktan sonra yürüyüþ koluna geçtik. Birkaç saat sonra keþif bölüðü döndü. Yanlarýnda çopurlu poturlu ve silahlý bir sürü insan vardý. Bunlar çetelermiþ. Reisleri de Gavur Ali diye anýlan biri. Biraz evvel silah atanlarýn bunlar olduðu anlaþýlmýþtý. Meðer bu adamlar bir köy civarýndan geçerlerken hep böyle yaparlarmýþ. Gavur Ali’yi babamýn yanýna getirdiler. Babam sordu:
-Kimsiniz siz? Bu silah sesleri nedir?
-Ben Gavur Ali; biz de sizdeniz. Baskýn yapmak için cephanemiz kalmadý. Bize cephane verin.
-Ya duyduðum silah sesleri neydi?
-Köy kenarýndan geçiyordum, bizimkiler aþka geldi.
-Ben, keyif için mermi yakanlara cephane vermem. Bir tek kurþunun bile bu gün
için kýymeti vardýr.
Çeteciler babamýn bu sözlerinden memnun olmadýlar, homurdana homurdana uzaklaþtýlar. ‘’
22 Mayýs 1920 günü Ali Fuat Paþa yapýlacak olan taarruz için Geyve’de þu kolordu emrini yayýnlar:
‘’ 1- Allah’ýn yardýmýna dayanarak yarýnki, 23 Mayýs 1920 gününden itibaren asilerin temizlenmesine baþlanacaktýr.
2-Bu gün iþgal etmekte bulunduðumuz Geyve Boðazýnýn iki tarafýndaki araziden Sakarya doðusunda Deðirmendere – Hamidiye (Çýnardibi) – Kumbaþý ve Sakarya batýsýndaki Ýlmiye – Ýkramiye – Býçký hattýnýn ve Geyve kuzeydoðusundaki Saraçlýüstü – Çelâller – Taraklý ve Bolu’nun kuzeyindeki bütün bölge muhalefet ve ayaklanma bölgesi kabul edilmeli, temizlik yapýlmalýdýr. Çataltepe civarýnda Boztepe Lazlarýndan hiç olmazsa bir kýsmýnýn asilerle birlikte hareket ettikleri de anlaþýlmýþtýr.
3-Genel harekâtý, Ethem Bey kumandasýndaki tedip kuvvetleri yapacaktýr. 24. Tümen emrindeki nizamiye ve milli kuvvetler müfrezeleri de bu harekâtý yan ve gerileri tutmak suretiyle örtecekler ve emniyeti saðlayacaklardýr.
4-Genel harekâtýn ilk hedefi Adapazarý – Sapanca ve Kasaba mýntýkalarýný ve ondan sonra gecikmeksizin Hendek ve havalisini iþgal etmek ve Mudurnu grubunun Bolu Daðý’ndan Düzce üzerine harekâtý esnasýnda Hendek’ten ayný surette Düzce’ye ilerleyerek en mühim isyan mýntýkasý bu suretle iki taraftan tazyik ve tedip olunmalýdýr.
5-Bunun için
a.Ethem Bey tedip kuvveti yarýnki, 23 Mayýs 1920 günü Sakarya’nýn her iki tarafýndan Adapazarý’na ilerleyecek ve Adapazarý ile Sakarya ve Yavaþ Çay’ý kanalý köprüleri iþgal edecektir. Ethem Bey’in Sakarya doðusundan ilerleyecek olan koluna Eskiþehir’in Albayrak müfrezesiyle Konya’nýn Arnavut müfrezesi de katýlacaktýr. Bu iki müfreze bu geceden itibaren Yeniköy’de Kýþla Çay’ýna toplanacak ve müfrezelerin kumandanlarý yarýnki 23 Mayýs 1920 sabahleyin saat beþ buçuktan itibaren Doðançay’da Sakarya’nýn doðusundan ilerleyerek Ethem Bey müfrezesinin kumandasýndan emir alacaklardýr.
b.Rauf Bey kumandasýndaki Þark Milli Müfrezeleri Deðirmendere ve kuzey batýsýndaki iþgal etmekte olduklarý sýrtlarý yine elde bulundurarak, Çýnardibi – Hamidiye tarafýndaki müfrezelerini Sakarya’nýn doðusundan ilerleyecek olan kolun þark yanýný örtecek ve emniyetini saðlayacak surette Deðirmendere’nin kuzey batýsýndaki köylere doðru sürecektir.
c.Yüzbaþý Mesut Bey komutasýndaki Demir, Ömer ve Süleyman Kaptan çeteleri ve Bilecik Kuva-yý Milliyesi ile birlikte yarýnki 23 Mayýs 1920 günü þafakla beraber Ýkramiye – Býçký üzerinden Sapanca’nýn batýsýna ilerleyerek Sapanca’yý göl ile daðlar arasýnda batýya doðru týkayacaktýr. Bu kol yine yarýn boðaz tarafýndan gönderilecek bir piyade taburu ile takviye edilecek ve þayet yapýlacak keþif ateþi neticesinde topa ihtiyacý hasýl olursa ayrýca bir de kudretli dað topu gönderilecektir.
d.24. Tümen birliklerinden halen 143. Piyade Alayý emrinde bulunan üç tabur ile sahra bataryasý (iki top) ve kudretli dað topu yarýnki 23 Mayýs 1920 günü Arifiye ve Sapanca istikametlerinde ilerleyecek surette beþ buçuktan itibaren þimdiki mevzilerinde ve bu mevzilerin gerisinde hazýr bulunacaklardýr. Sað yanda halen 70. Alay kumandaný emrinde bulunan 70. Alayýn 3. Taburu ile Kuva-yý Milliyesi yarýn için bulunduðu mahalde kalarak ihtiyacý temin edecektir. Þimdiki Ýstihkâm Bölüðü 143. Alaydan 2. Tabur’u ve buradaki cebel topu Geyve Ýstasyonunda kalarak 143. Alay’ýn 2. Tabur’u bir müfrezesiyle istihkâm bölüðünün bulunduðu tepeyi iþgal edecek ve Saraçlý’da istihkâm bölüðünden bir müfreze yayla üstünde geçit yerlerinde kalacaklardýr.
6-Karamürsel havalisindeki Ýznik Kuva-yý Milliyesi Bahçecik havalisine ilerleyerek Ýzmit Körfezi ile Büyükderbent arasýndaki sahayý iþgal etmek ve Sapanca civarýndaki müfrezelerimizle irtibat kurmak emrini almýþtýr.
7-24. Tümen Ethem Bey Kuve-i tedibiyesinin iki günlük ekmek ve arpasýný bu günden vererek ve bütün birlikleriyle Kuva-yý Milliye üzerinde iki günlük yiyecek bulunduracak ve en azýndan üç günlük iaþelerini de þimdiden hazýr bulundurarak istendiði anda birliklere verecektir. Yollardaki cephanenin takip ve getirilmesi son derece mühimdir. Tümen bu konuda beni daima haberdar edecektir.
8-Bütün müfrezelerde kolordu flamasý gibi üstü yeþil, altý kýrmýzý bayrak bulundurulacaktýr. Yanlýþlýða meydan vermemek için asilerin dahi kullanabileceði Osmanlý bayraðý bulundurulmayacaktýr.
9-Ben yarýnki 23 Mayýs 1920 gününden itibaren maiyetimdeki süvari bölüðü ile birlikte Yörük köyünde bulunacaðým.’’
Hazýrlýklarýný tamamlayan milli kuvvetler bu kolordu emrinin tatbiki için harekete geçer.
Arif Öztürk hakkýndaki diðer yazýlar
Gsterim: 4086 | E-posta
|
