Yaþamda Kalite Kavramý
Kalite: Mümkün olan en iyi.
- Mümkün olandan kasýt; yapabileceðimizin en iyisini yapmaya çalýþtýðýmýz anlamýndadýr.
- En iyiden kasýt; Bu gün için en iyi olandýr. Yarýn ulaþýlabilecek en iyinin seviyesi yükselecektir.
Kaliteli þeyler zevk verir, tatmin eder. Ne yaparsak yapalým, iyisini yapýyor olmayý tercih ederiz. Daha iyi olaný tercih etmek, soyunun devamý için insan genine kazýnmýþ özelliklerden biridir.
Ancak kalite sübjektif bir olgudur; neyin iyi olduðu insandan insana deðiþir. Bununla beraber belirli bir gurup insan için, tartýþarak ve paylaþarak neyin kaliteli olduðu konusunda ortak bir anlayýþ geliþtirilebilir. Özellikle tüketim alýþkanlýklarý açýsýndan baktýðýmýzda, popüler kültür ile dayatýlan ortak bir tüketim kalitesinin oluþtuðunu iddia edebiliriz. Bahçeli bir ev, büyük bir araba ve 5 yýldýzlý yaz tatilleri gibi.
Takip edebildiðim kadarýyla, kalite en çok bu dar anlamýyla, yani tüketim kalitesi anlamýyla kullanýlmaktadýr. Ve sürekli yükselmektedir bu tüketim kalitesi. Bu yükseliþ yukarýda yaptýðýmýz, “bu gün için en iyi” tanýmýyla örtüþse bile pek çoðumuzun eriþebileceðinden daha hýzlý olduðundan “mümkün olan” tanýmýyla örtüþmemektedir.
Gözlemim odur ki, pek çoðumuz yaþam kalitesini, tüketim kalitesiyle özdeþtirmiþ durumdayýz. Örneðin “Doðan” marka bir arabadan inenle,”Mercedes” marka bir arabadan inene ayný muameleyi yapmýyoruz. Sonuç itibariyle, bu mallarý satýn almýþ olanlar da kendilerini daha kaliteli hissediyorlar. Hissediyoruz.
Bu tarz bir kalite anlayýþý toplum deðerlerinin de deðiþmesine de neden olmaktadýr. 15,20 yýl önce zenginliðini sergilemek ayýp sayýlýrdý. Bu gün medyayý davet edip, kamusal alanda gösteriþ yapýyorlar. Hatta insanlar sýrf birbirine gösteriþ yapabilsin diye oluþturulmuþ mekanlar var.
Buraya kadar özetlersek, kalite eþittir tüketim kalitesi anlayýþý hakim. Halbuki biz gittiðimiz mekan, bindiðimiz araba, oturduðumuz ev, giydiðimiz elbise deðiliz. Tüm bunlarýn dýþýnda bir þeyiz. Kullandýðýmýz saatin, taktýðýmýz gözlüðün, sýktýðýmýz kokunun bizi oluþturmasýna izin vermemeliyiz. Kaliteli olacaksak biz kaliteli olmalýyýz, eþyalarýmýz deðil.
Bu nedenle benim burada ele alacaðým kalite kavramý, tüketim kalitesinin dýþýnda bir kavram; Goethe’nin “Yaþamak, kendini adam etmektir. Zekaný ve bilgiyi kullanarak, etinden ve kemiðinden kendi heykelini yapmaktýr” sözündeki yapma fiilinin kalitesi.
Kalite kavramý, Toplam Kalite Yönetimi (TKY) felsefesiyle girdi iþ yaþantýsýna; çaða ayak uydurma zorunda kalan þirketlerimiz, uluslararasý arenada baþarýlý olmak için kaliteli iþler üretmeye baþladýlar. Bu geliþim süreci “kalite”nin daha iyi tarif edilmesinin saðladý, hatta ISO 9001 gibi kalite belgeleri üretildi, kalite standardýný bilimsel bir hale getiren.
TKY çalýþmalarý kapsamýnda ele alýnan kalite, ürünün kalitesi deðil, üretim sürecinin kalitesidir. Çünkü, fark edildi ki ürünün kalitesini gözlemlemek tatmin edici sonucu oluþturmuyor. Ürün hatalý üretildiðinde oluþan maliyet çok yüksek ve geri dönüþü yok. Onun yerine üretim süreçlerinin mükemmelleþtirilmesiyle elde edilen kalite daha yüksek. Ýþte TKY’nin önemli yeniliklerden birisi buydu; ürün yerine sürecin iyileþtirilmesi.
TKY’yi benimsemeyen kaliteyi hedef almayan þirketler ise kaybetmeye mahkumlar. Çünkü bu çaðda duran, düþüyor. Bekleyen yok oluyor.
Biz de, adam etmek istiyorsak kendimizi, kalitemizi artýrmalýyýz. Maalesef ISO 9001’de insan kalitesinin standardý henüz belirlenmedi. Belki üzerinde tartýþýrsak biz bazý standartlar belirleyebiliriz. Ve bu iþi yaparken TKY tecrübelerini kullanabiliriz.
Ayný TKY’de olduðu gibi, ürünün kalitesi yerine sürecin kalitesine odaklanmalýyýz. Bu baðlamda ürün “biz”sek, süreç bizim yaþantýmýzdýr. Yaþantýmýz ise pek çok alt süreçten oluþmaktadýr.
- 24 saatin planlanmasý(uyku, yeme-içme, spor, ulaþým baðlamýnda)
- Ýþimiz
- Ýliþkilerimiz (iletiþim kalitesi anlamýnda)
- Eðitimimiz
- Hobilerimiz
Listeyi çoðaltabiliriz. Alt süreçlerinin kalitesini artýran, yaþam kalitesini artýrmýþ olur. Bu yazý dizisinin tamamý alt süreçlerin (iletiþim, beslenme, spor vb.) iyileþtirilmesine yönelik olduðundan, ayný zaman da yaþam kalitesinin yükseltilmesine de yöneliktir.
Kaliteye yönelik bazý noktalarý aþaðýda topladýk, yaþam kalitenize katký saðlamasý amacýyla sunuyorum;
· Kalite standardýný koyan ve talep eden sizsiniz. Bu standardý aþaðýya çekmeyin, aksine yükseltin. Örneðin kendinizi bir kral/kraliçe gibi davranýn.
· En kolay yükseltilebilecek kalite “söz” kalitesidir. Konuþmadan önce düþünmek, sözlük çalýþmasý yapmak, hazýr kalýplar kullanmak, deyimler ve güzel alýntýlar ile süslemek ve iyi bir vurgu söz kalitenizi yükseltecektir.
· Kalite üzerine düþünün; günlük fikir üretme miktarý da iyi bir kalite göstergesidir.
· Her gün en az bir saatinizi, kiþisel geliþime ayýrýn.
· Planlama yapýn, zamaný kaliteli paylaþtýrmak, süreçlere iþlevsellik kazandýrýr.
· Nazik olun, hem çok basittir; hem de pek çok kapýyý açar.
· Temiz giyinin, temiz olun; önemli bir kalite göstergesidir.
· Dik durun ve gülümseyin; enerjinin ve kendine güvenin simgeleridir.
· Kaliteli insanlarla arkadaþ olun; onlarýn beðendiðiniz yönlerini aynalayýn.
· Okuyacaðýnýz kitaplarý iyi seçin; çünkü kitaplar düþünce kalitesini oluþturmaktadýr.
· Kendi tarihinizi yazýn; yazý insaný olgunlaþtýrýr ve geri besleme saðlar.
· Alt süreçler konusunda hedefler koyun ve o hedeflere ulaþmak için plan yapýn.
· An’ýn deðerini bilin; ölümlü olduðunun farkýnda olanýn An’ý, farkýnda olmayanýn anýndan daha deðerlidir.
· Müzik kalitenizi artýrýn, duygu kalitenizi artýrýr.
· Ve son olarak; televizyonu seçim yaparak seyredin.
Kaliteli bir yaþam dilerim.
Umut Ahmet TARAKCI
Deðiþim Yönetimi Danýþmaný
