|
SEÇEBİLMEK ÖZGÜRLÜKTÜR
Geçen günlerde Doğan Cüceloğlu ile Ali Saydam’ın eski bir sohbet videosunu seyrettim. Bu çok güzel konuşmadan iki başlığı sizin için cımbızladım:
-
Seçim hakkı özgürlüktür.
-
Seçenekleri azaltmak özgürlüktür.
Birbirinin zıttı gibi görünen bu önermeler aslında birbirinin devamı niteliğinde. Şimdi bu başlıkları yaklaşan seçimler kapsamında ele alalım.
Seçim Hakkı Özgürlüktür
İnsanın seçebileceği sadece bir yol varsa, diğer tüm yollar kapalıysa esasında bir seçim şansı yoktur. O yola mahkumdur. Mahallende gidebilecek bir okul varsa, ona gidersin. Babanın bir dükkanı varsa, onda çalışırsın… Burada seçim özgürlüğü değil vazgeçme özgürlüğü vardır. Ben okula gitmeyeceğim veya dükkanda çalışmayacağım demek özgürlük gibi gelir insana.
Tek bir seçeneğin varsa; ancak vazgeçmek özgürlüğün vardır. O yüzden pek çok insan vazgeçerek, terk ederek gösteriyor, özgür olduğunu.
İki seçeneğin varsa bir seçimden bahsedebilirsin. Mesela mahallende 2 okul varsa, bunlardan birine gidebilirsin. O zaman özgürlüğün artar işte. İstersen hiç gitmemek dahil üç seçeneğin vardır şimdi. Seçeneklerin arttıkça, özgürlük duygun artar.
Siyasetçiler bu denklemi iyi bildiklerinden seçimlere bir, iki gün kala, tek bir yoldan bahsediyorlar; kendi yollarından…Diğer tüm yolların, seçeneklerin uygun olmadığını hatta o seçeneklerin hiç olmadığını düşünmeni istiyorlar. Zaten ülkenin başına gelecek parti belliyse, o zaman seçim yapmanın ne önemi olacak ki…
Mesela Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde Sayın Tayyip Erdoğan’ın kazanacağı o kadar belliydi ki, 1950’den bu yana katılımı en düşük seçim yapıldı. Seçmenin % 28’i sandığa gitmedi. Çünkü tek bir kişiyi seçme özgürlüğü yoktur. Vazgeçme (sandığa gitmeme) özgürlüğü vardır.
Bu seçimlerde siz ne yapacaksınız bilmem ama tek seçeneğiniz olduğunu düşünüyorsanız, fazla özgür değilsiniz demektir.
Seçenekleri Azaltmak Özgürlüktür
Bu ara başlığı atınca, biraz önce yazdıklarımıza ters düşmüş gibi olduk. Seçenekler arttıkça özgürlük artar diyorduk; şimdi tam tersini söylüyoruz, seçenekleri azaltmak gerekir!
Gene okul örneğinden gidelim. Oturduğun şehirde, gidebileceğin 200 okul olsun, bakalım nasıl seçeceksin?... İki okul varken iyiydi; gider birine seçerdin. 200 okul olunca, hangisi seçeceksin! Ne oluyor 200 seçenek olunca? Kafa karışıyor. Hangi okul daha iyi nasıl anlayacaksın? Bir sürü çalışma yapmak gerekecek şimdi. İşin gücün yoksa, okulların kadrolarına, hedeflerine, referanslarına vb. bak şimdi.
İnsanın böyle bir durumda karar vermesi daha zor oluyor. Kararsızlık arttıkça da insan kendini özgür gibi değil de kaybolmuş gibi hissediyor. İş te o yüzden gençlerimiz, hangi üniversite olursa olsun, birisi olsun diyor.
O zaman ne fazlası ne azı, orta kararı iyidir seçim sayısının. Benim mükemmel sayım beştir.
-
Bir seçenek mecburiyettir.
-
İki seçenek, birinden birine boyun eğmektir.
-
Üç seçenek özgürlüğe adım atmaktır.
-
Dört seçenek zenginliktir.
-
Beş seçenek mutluluk.
-
Altıncı seçenek de işler karışmaya başlar.
Bu seçimlerde gerçekten kaç seçeneğiniz olduğunu düşünüyorsunuz?
Kendi hayatınızda kaç seçeneğiniz var?
Unutmayın 10 yıl önce yaptığınız seçimler, bu gününüzü belirledi. Şimdi yapacağınız seçimler geleceğinizi belirleyecek…
Umut Ahmet TARAKCI
Umut Ahmet Tarakcı hakkındaki diğer yazılar
Gösterim: 3978 | E-posta
|
