|
Bir aralar moda idi; “ismi nereden geliyor merakı”.
Bizimkilerde bir aralar merak sarmıştı.
Çıracılar, Hasırcılar, Semerciler, Papuçcular, Tığcılar, Kömürpazarı, Yağcılar ve diğerleri.
Reji Sokağı, Bahçıvan Sokağı, İzmit Caddesi, Karakalpak, Tuzla, Tekeler, Ozanlar.
Sonra bunların isimlerine hikâyeler yakıştırıldı; Adapazarı’nın pazarlığından dem tutularak.
Doğrular yazıldı kiminin hikâyelerinde kimi bilinmeyende de “uydurma hikâyeler kaleme alındı”.
Çoğunda diyebiliriz ki; hikâyeler doğru amma “bir o kadarında da doğru olduğu söylenemez”
Bu bir iddia değil gerçeğin ta kendisi. Mesela “Bahçıvan Sokak” Genelde “Eski Reji Sokağı” diye anılır ve adlandırılır. Bunun gerekçesi “Bahçıvan Sokak adının unutulması” ya da bu sokağa ismini verdiren “Bahçıvan Yorgi”nin yerel tarihçiler tarafından tanınmamasıdır. Ya da ömrü hayatında bırakın caddesini; sokaklarında dahi “kömür satılmamış” bir semte inatla “Kömürpazarı” denilmesi ne kadar gerçeği yansıtır.
Evet, yeri gelmişken bir hatayı düzeltelim, isterseniz. Zaten haberimizin esas yapılma sebebi de budur ki. Bu konuda bildiğimizi yazalım istedim. Nedir bildiğimiz. Efendim, bilirsiniz ki bugünkü adı ile “Kömürpazarı” olarak tanıdığımız semt aslında da belirtildiği şekilde bir “Pazar yeri”. Ancak bilindiği şekilde “kömür” pazarı değildir. Semt; 1875’li yıllarda bugünkü Kaynarca, Karasu, Kocaali, Kandıra bağlısı köylülerin alış-verişlerinde kullandığı “tavuk-horoz-kaz-hindi ve ördek” için “Pazar olarak kullanılan bir bölge”. Son döneminde “koyun, keçi ve eşek” satışı içinde kullanıldığı bilinmektedir.
Doğu-Batı yerel kültürlerinin geçiş noktasında kurulu bulunan ve Osmanlı’nın bünyesinde bulunan 72 milletin gelenekselliğinden etkilenme noktasında “öncül” durumdaki Adapazarı’nda yaşayan Rum ve Ermeni Cemaati mensuplarının ortak “yerel bil dilinden bahis kurulur. Yazılı kaynakların bir kısmında bölgemizde bulunan etkin cemaatin “Hayroom Cemaati” adı ile anıldığı; bu cemaatin mensuplarının kendi aralarında kullandıkları “Adapazarı Ermenicesi”nden ve bu aksanın kelimelerinin farklı telaffuzundan yaşlı İstanbul Ermenileri tarafından bahsedilmektedir. İşte “bizim Kömür zannettiğimiz” kelime aslında “Kumur” dur. “Kumur; bu aksana göre “tavuk, horoz, kaz, hindi ve ördek olarak adlandırılan kümes hayvanlarının satışa sunulduğu yer” anlamını taşımaktadır.
Başka söze ne hacet; Ey “ismi nereden geldi kültürünün yakıştırıcı hikâye kahramanı” millet.
İrfan Özdilek Nişancık hakkındaki diğer yazılar
Gösterim: 1770 | E-posta
|
