|
BİZİMKİLER
İstanbul’un işgal edilmesi ve Anadolu’da Milli Mücadele'nin Mustafa Kemal Paşa önderliğinde başlaması ile İstanbul’daki yurtseverlerin İstanbul’dan kaçmaları 1920 yılının Mart-Nisan aylarında hızlanmıştır. Bu zamanlarda Geyve, İstanbul - Ankara menzilinde Kuvay-ı Milliyecilerin kurtarılmış bir merkezidir. İstanbul’dan yola çıkanlar, İngiliz askerleri, Rum çeteleri, İstanbul'daki hükümeti destekleyen asker ve çetelerin tehditleri ve zulümlerini atlatarak gelmektedirler. Geyve’ye ulaşabildiklerinde tehlike bitmiş oluyordu.
Bu gelenler için Doğançay’da bir karakol kurulmuştu. Burada gelenlerin hüviyetleri kontrol ediliyor, şüpheli görülenler bölgeye alınmayıp geri gönderiliyordu. Gelenler Doğançay’dan alınıp Geyve İstasyon'a (Alifuatpaşa’ya) getiriliyordu. Geyve İstasyon'da iki bina otel olarak düzenlenmişti. Gelenlerin burada istirahatları sağlandıktan sonra onlar için vesait temin edilerek Bilecik’e ulaşmaları sağlanıyordu. Bilecik’ten trenle Ankara’ya gidiyorlardı. Bu günlerle ilgili Geyve Kaymakamı Hamdi Namık Bey’in anlatımı şöyledir:
"Bir sabah Doğançay’a gittiğimde Yunus Nadi Beyle arkadaşları gelmiş ve bir köy odasında oturmakta olduklarını söylediler. Gittim. Bunları bir ocağın etrafında buldum. Rahmetli Nadi Bey’le eskiden beri tanışıyorduk. Buna rağmen beni vehleten tanımamıştı. Çünkü benim ayağımda kilot pantolon, omzumda bir Japon filintası, belimde fişeklik, boynumda dürbün, adeta çete reisi kıyafetinde idim. Bir hayli gülüştük.’’
Doğançay’dan Geyve İstasyonuna gelen Yunus Nadi buradaki milli kuvvetleri görünce anılarında "Sanki gökten ışık, yerden kuvvet fışkırıyordu"diye yazar.
Halide Edip Hanım, eşi Doktor Adnan, Celal Bayar Fevzi Paşa gibi tarihi şahsiyetler de İstanbul’dan Ankara’ya giderlerken Geyve’ye gelenlerdendir. Halide Edip Hanımın romanlarına konu olan, çekilen filmlerde geçen İstanbul’dan Milli Mücadele'ye katılmak için kaçan yollarda çeşitli badireler atlatan kahramanların Kuvay-ı Milliyecileri görünce "Bizimkiler" dedikleri yer Geyve’dir. Halide Edip Adıvar, Celal Bayar ve arkadaşlarını Geyve Kaymakamı Geyve’ye getirerek kendi evinde misafir etmiştir.
Hamdi Namık Bey bunu şöyle yazmıştır:
"Bir gün Halide Edip Hanımla zevci Adnan Adıvar gelmişlerdi. Evime götürdüm. Bir gece misafir ettim. Ertesi sabah yola çıkardım. Bir başka gün de rahmetli Bekir Sami Bey’le Celal Bayar ve Hamdullah Suphi gelmişlerdi. Onları da evimde bir gece misafir ettim."
Halide Edip Hanım İstanbul’da işgallere karşı düzenlenen Fatih, Üsküdar, Kadıköy ve Sultanahmet mitinglerinde konuşmalarıyla dikkati çekmiş bir hanımdır.
İstanbul’un da fiili olarak işgal edilmesi üzerine eşi ile 19 Mart 1920'de at sırtında İstanbul’dan hareket ederler. Geyve’de bir gece kaldıktan sonra Bilecik’e giderler. Oradan trenle 2 Nisan 1920'de Ankara’ya ulaşırlar.
Halide Hanım 24 Mayıs 1920'de idam kararı çıkan ve Padişah tarafından onaylanan ilk altı kişiden (Mustafa Kemal, Kara Vasıf, Ali Fuat Paşa, Ahmet Rüstem, Doktor Adnan) biridir. (Devam Edecek)
Arif Öztürk
Arif Öztürk hakkındaki diğer yazılar
Gösterim: 2961 | E-posta
|
