|
Birinci Dünya Savaşı sonunda ülkesi işgal edilen ulusumuz var olma-yok olma durumunda kalmıştır.
İngilizler, Fransızlar, İtalyanlar, Yunanlılar memleketimizi pasta paylaşırcasına paylaşmaktadırlar. Ermeni ve Rumlar teşkilatlanarak işgal güçlerine yardım etmektedirler. İstanbul Hükümeti çaresiz, teslimiyet ve de ihanet içine düşmüştür.
Tamda bu koşullarda Mustafa Kemal Paşa kurtuluş mücadelesi çağrısında bulunmuştur. Geyve bu çağrı üzerine 1919 yılında Müdafai Hukuk Cemiyetini kurarak milli mücadelesini başlatmıştır. Geyve için bir şanstır ki, o dönemde Geyve Kaymakamı Hazım Bey ve Jandarma Kumandanı Esat milli mücadeleden yanadır. Geyve bundan sonra İstanbul Hükümetini tanımadığını ve Mustafa Kemal tarafında olduğunu ilan etmiştir.
Geyveliler var olan fırkacılık (Particilik) ayrılıklarını bir tarafa bırakıp birlik olmuşlardır. İngilizler İzmit’in işgaliyle birlikte Arifiye, Geyve, Mekece, Osmaneli (Lefke) tren istasyonlarını işgal etmiş, demir yolu köprülerini kontrol etmek için asker konuşlandırmıştır. Geyveliler bu durum karşısında silaha sarılmış, adı; Geyve Çelebi Milis Taburu adında silahlı örgütünü teşkil etmiştir.
O sırada Geyve demiryolu köprüsünü iki yüz İngiliz askeri ( dört mitralyöz) kontrol altında tutmaktadır. Mustafa Kemal Paşa’nın emriyle Geyve Kuva-yı Milliye kuvvetleri ilk önce Mekece’de bulunan İngiliz kuvvetlerine taarruz emişlerdir.
Daha sonra bölgede bulunan İngilizleri Geyve Boğazının ötesine kaçırmışlardır. Geyve’de bulunan Rum teşkilat ve çetelerini bertaraf ederek Geyve’yi Kuva-yı Milliyenin merkezi, kurtarılmış bölgesi haline getirmişlerdir. Bu durum İşgal Kuvvetlerini ve İstanbul Hükümetini rahatsız etmiştir.
Düzce, Hendek, Adapazarı, Göynük bölgelerinde Kuva-yı Milliye ye karşı ayaklanmalar tertip edilmiştir. İstanbul Hükümeti Kuva-yı İnzibatiye adında bir kuvvet oluşturarak isyancı kuvvetlerle Geyve’ye saldırtmıştır. Geyve bu saldırıları karşılamış, isyanları bastırmıştır. Yunanlılar İzmit ve Adapazarı’nı işgal etmiş, Geyve Boğazında durdurulmuşlardır. Geyve’deki milli kuvvetler Yunanlıları bölgeden çıkartmışlardır.
Geyveli bu zamanda asker olup savaşmış, burada bulunan kuvvetlerin beslenmesi için iaşe sağlamış, lojistik için yollar yapmış, cephane taşımıştır. Kadını, çocuğu, eşeği, atı, hayvanı ile bu küçük ilçe tarihteki yerini almıştır. Şimdiki nesillerin kulaklarına şunu fısıldamalıyız. Siz kahramanların torunlarısınız.
Bu yazı dizisi bu bölümle son bulmaktadır. Elbette bu konuda daha teferruatlı bilgi aktarılabilir. Bu konuyla ilgili yazı yazacakların daha geniş araştırma yaparak faydalı olmalarını arzu etmekteyim.
Yazı dizisini yazmamdaki amaç genç Geyvelilerin geçmişleri ile övünmeleri, unutmamaları ve de unutturmamalarıdır. Tarihini bilmeyenlerin geleceklerine yön vermeleri olası değildir.
Bu yazı dizisine olan ilgi beni motive etmiştir. Yaklaşık on beş bin kadar okuyucunun diziye ilgi göstermesi sevindirici bir durumdur. Bunun için tüm okuyuculara teşekkür ederim.
Arif Öztürk
MİLLİ MÜCADELEDE GEYVE yazı dizisinde yararlanılan KAYNAKLAR
1- Kocaeli Tarih ve Rehberi Yazar: Rıfat Yüce 1945 Türk Yolu M
2- Başbakanlık Osmanlı Arşivi. Belge: DH.EUM. 5.Şb. dosya 78/46 tarih: 14 C 1337
3- Kuva-yı Milliye Döneminde Kuzey Batı Anadolu Ankara 1994 (1919-1921) Yazar: Dr Adnan Sofuoğlu (HTVD; S. 22- vesika 577-HTVD; S. 35, vesika 869- HTVD; S. 72, vesika 1558-TBMM Zabıt Ceridesi; c.I, s.7 - HTVD; S.35, vesika 873- -HTVD; S. 35, vesika 871- HTVD; S. 35, vesika 870- HTVD; S.72, vesika 1561)
4- İstiklal Mucizesi 1936 Ankara Yazar: Hamdi Namık Gör
5- Kuva-yı Milliye Askeri Ali Çark’ın anlatımları. Ahmet Çark
6- Emine Öztürk’ün anlatımları . Arif Öztürk
7- Mondorostan Mudanya’ya I. Çilt Yazar: Dr. Selahattin Tansel
8- Türk İstiklal Harbi. Genel Kurmay yy
9- Kuva-yı Milliye askeri Hüseyin Onbaşı (Yıldırım) tanıklığı. Arif Öztürk
10- İstiklal Mücadelesinde Garp Cephesi Nasıl Kuruldu. Yazar: Rahmi Apak
11- Milli Mücadele Esnasında Kuva-yı Seyyare Kumandanlığıma Ait Hatıralarım. Yazar: Çolak İbrahim Emre Yayınları.
12- Nikomedia Yöresi… Yazar: Avni Öztüre Celtut Yayınları
13- Nutuk. M. Kemal Atatürk
14- Milli Mücadele Hatıraları. A. Fuat Cebesoy
15- T.İ.H. Genel Kurmay yy. Cilt II Kısım 2
16- Milli Mücadele. 1919-1922 I Org Kazım Özalp
17- Sakarya İl Tarihi. Sakarya Üniversitesi
18- Başbakanlık Osmanlı Arşivi. Belge: İ.DUİT dosya 48 / 68 tarih:26 Z 1337
19- Başbakanlık Osmanlı Arşivi. Belge: DH.EUM.AYŞ dosya 46 / 7 tarih: 06 M 1339
20- Başbakanlık Osmanlı Arşivi. Belge: DH.EUM.AYŞ. dosya 49 / 30 tarih: 14 R 1339
21- Başbakanlık Osmanlı Arşivi. Belge: DH.EUM. AYŞ dosya 39/37 tarih: 07 Ş 1338
22- Başbakanlık Osmanlı Arşivi. Belge: DH.EUM.AYŞ dosya 39/41 tarih: 08 Ş 1338
23- Başbakanlık Osmanlı Arşivi. Belge: DH.EUM.AYŞ dosya 45/37 tarih: 21 Z 1338
24- Başbakanlık Osmanlı Arşivi. Belge: DH.EUM.SSM dosya 42/17 tarih:20 Ş 1338
25- Başbakanlık Osmanlı Arşivi. Belge: DH.KMS. dosya63-4/47 tarih: 08 Ş 1338
26- Başbakanlık Osmanlı Arşivi. Belge: DH.EUM.AYŞ. dosya 34/32 tarih: 15 C 1338
27- Hacı Hamza’nın ( Aydın) anlatımı. Aktaran Şeref Kırca
28- İsmail Öztürk’ün anlatımı
29- Akdoğan Köyünden Hüseyin …….. anlatımı
30- İstiklâl Savaşında Garp Cephesi Nasıl Kuruldu Yazar: Rahmi Apak TTK 1990
31- Başbakanlık Osmanlı Arşivi. Belge: İ.DUİT. dosya 114/149 tarih: 18 Za 1338
32- Başbakanlık Osmanlı Arşivi. Belge: DH.EUM.AYŞ. dosya 46/40 tarih: 29 M 1339
Arif Öztürk hakkındaki diğer yazılar
Gösterim: 12148 | E-posta
|
