Birinci Dünya Savaþý sonunda ülkesi iþgal edilen ulusumuz var olma-yok olma durumunda kalmýþtýr.
Ýngilizler, Fransýzlar, Ýtalyanlar, Yunanlýlar memleketimizi pasta paylaþýrcasýna paylaþmaktadýrlar. Ermeni ve Rumlar teþkilatlanarak iþgal güçlerine yardým etmektedirler. Ýstanbul Hükümeti çaresiz, teslimiyet ve de ihanet içine düþmüþtür.
Tamda bu koþullarda Mustafa Kemal Paþa kurtuluþ mücadelesi çaðrýsýnda bulunmuþtur. Geyve bu çaðrý üzerine 1919 yýlýnda Müdafai Hukuk Cemiyetini kurarak milli mücadelesini baþlatmýþtýr. Geyve için bir þanstýr ki, o dönemde Geyve Kaymakamý Hazým Bey ve Jandarma Kumandaný Esat milli mücadeleden yanadýr. Geyve bundan sonra Ýstanbul Hükümetini tanýmadýðýný ve Mustafa Kemal tarafýnda olduðunu ilan etmiþtir.
Geyveliler var olan fýrkacýlýk (Particilik) ayrýlýklarýný bir tarafa býrakýp birlik olmuþlardýr. Ýngilizler Ýzmit’in iþgaliyle birlikte Arifiye, Geyve, Mekece, Osmaneli (Lefke) tren istasyonlarýný iþgal etmiþ, demir yolu köprülerini kontrol etmek için asker konuþlandýrmýþtýr. Geyveliler bu durum karþýsýnda silaha sarýlmýþ, adý; Geyve Çelebi Milis Taburu adýnda silahlý örgütünü teþkil etmiþtir.
O sýrada Geyve demiryolu köprüsünü iki yüz Ýngiliz askeri ( dört mitralyöz) kontrol altýnda tutmaktadýr. Mustafa Kemal Paþa’nýn emriyle Geyve Kuva-yý Milliye kuvvetleri ilk önce Mekece’de bulunan Ýngiliz kuvvetlerine taarruz emiþlerdir.
Daha sonra bölgede bulunan Ýngilizleri Geyve Boðazýnýn ötesine kaçýrmýþlardýr. Geyve’de bulunan Rum teþkilat ve çetelerini bertaraf ederek Geyve’yi Kuva-yý Milliyenin merkezi, kurtarýlmýþ bölgesi haline getirmiþlerdir. Bu durum Ýþgal Kuvvetlerini ve Ýstanbul Hükümetini rahatsýz etmiþtir.
Düzce, Hendek, Adapazarý, Göynük bölgelerinde Kuva-yý Milliye ye karþý ayaklanmalar tertip edilmiþtir. Ýstanbul Hükümeti Kuva-yý Ýnzibatiye adýnda bir kuvvet oluþturarak isyancý kuvvetlerle Geyve’ye saldýrtmýþtýr. Geyve bu saldýrýlarý karþýlamýþ, isyanlarý bastýrmýþtýr. Yunanlýlar Ýzmit ve Adapazarý’ný iþgal etmiþ, Geyve Boðazýnda durdurulmuþlardýr. Geyve’deki milli kuvvetler Yunanlýlarý bölgeden çýkartmýþlardýr.
Geyveli bu zamanda asker olup savaþmýþ, burada bulunan kuvvetlerin beslenmesi için iaþe saðlamýþ, lojistik için yollar yapmýþ, cephane taþýmýþtýr. Kadýný, çocuðu, eþeði, atý, hayvaný ile bu küçük ilçe tarihteki yerini almýþtýr. Þimdiki nesillerin kulaklarýna þunu fýsýldamalýyýz. Siz kahramanlarýn torunlarýsýnýz.
Bu yazý dizisi bu bölümle son bulmaktadýr. Elbette bu konuda daha teferruatlý bilgi aktarýlabilir. Bu konuyla ilgili yazý yazacaklarýn daha geniþ araþtýrma yaparak faydalý olmalarýný arzu etmekteyim.
Yazý dizisini yazmamdaki amaç genç Geyvelilerin geçmiþleri ile övünmeleri, unutmamalarý ve de unutturmamalarýdýr. Tarihini bilmeyenlerin geleceklerine yön vermeleri olasý deðildir.
Bu yazý dizisine olan ilgi beni motive etmiþtir. Yaklaþýk on beþ bin kadar okuyucunun diziye ilgi göstermesi sevindirici bir durumdur. Bunun için tüm okuyuculara teþekkür ederim.
Arif Öztürk

MÝLLÝ MÜCADELEDE GEYVE yazý dizisinde yararlanýlan KAYNAKLAR
1- Kocaeli Tarih ve Rehberi Yazar: Rýfat Yüce 1945 Türk Yolu M
2- Baþbakanlýk Osmanlý Arþivi. Belge: DH.EUM. 5.Þb. dosya 78/46 tarih: 14 C 1337
3- Kuva-yý Milliye Döneminde Kuzey Batý Anadolu Ankara 1994 (1919-1921) Yazar: Dr Adnan Sofuoðlu (HTVD; S. 22- vesika 577-HTVD; S. 35, vesika 869- HTVD; S. 72, vesika 1558-TBMM Zabýt Ceridesi; c.I, s.7 - HTVD; S.35, vesika 873- -HTVD; S. 35, vesika 871- HTVD; S. 35, vesika 870- HTVD; S.72, vesika 1561)
4- Ýstiklal Mucizesi 1936 Ankara Yazar: Hamdi Namýk Gör
5- Kuva-yý Milliye Askeri Ali Çark’ýn anlatýmlarý. Ahmet Çark
6- Emine Öztürk’ün anlatýmlarý . Arif Öztürk
7- Mondorostan Mudanya’ya I. Çilt Yazar: Dr. Selahattin Tansel
8- Türk Ýstiklal Harbi. Genel Kurmay yy
9- Kuva-yý Milliye askeri Hüseyin Onbaþý (Yýldýrým) tanýklýðý. Arif Öztürk
10- Ýstiklal Mücadelesinde Garp Cephesi Nasýl Kuruldu. Yazar: Rahmi Apak
11- Milli Mücadele Esnasýnda Kuva-yý Seyyare Kumandanlýðýma Ait Hatýralarým. Yazar: Çolak Ýbrahim Emre Yayýnlarý.
12- Nikomedia Yöresi… Yazar: Avni Öztüre Celtut Yayýnlarý
13- Nutuk. M. Kemal Atatürk
14- Milli Mücadele Hatýralarý. A. Fuat Cebesoy
15- T.Ý.H. Genel Kurmay yy. Cilt II Kýsým 2
16- Milli Mücadele. 1919-1922 I Org Kazým Özalp
17- Sakarya Ýl Tarihi. Sakarya Üniversitesi
18- Baþbakanlýk Osmanlý Arþivi. Belge: Ý.DUÝT dosya 48 / 68 tarih:26 Z 1337
19- Baþbakanlýk Osmanlý Arþivi. Belge: DH.EUM.AYÞ dosya 46 / 7 tarih: 06 M 1339
20- Baþbakanlýk Osmanlý Arþivi. Belge: DH.EUM.AYÞ. dosya 49 / 30 tarih: 14 R 1339
21- Baþbakanlýk Osmanlý Arþivi. Belge: DH.EUM. AYÞ dosya 39/37 tarih: 07 Þ 1338
22- Baþbakanlýk Osmanlý Arþivi. Belge: DH.EUM.AYÞ dosya 39/41 tarih: 08 Þ 1338
23- Baþbakanlýk Osmanlý Arþivi. Belge: DH.EUM.AYÞ dosya 45/37 tarih: 21 Z 1338
24- Baþbakanlýk Osmanlý Arþivi. Belge: DH.EUM.SSM dosya 42/17 tarih:20 Þ 1338
25- Baþbakanlýk Osmanlý Arþivi. Belge: DH.KMS. dosya63-4/47 tarih: 08 Þ 1338
26- Baþbakanlýk Osmanlý Arþivi. Belge: DH.EUM.AYÞ. dosya 34/32 tarih: 15 C 1338
27- Hacý Hamza’nýn ( Aydýn) anlatýmý. Aktaran Þeref Kýrca
28- Ýsmail Öztürk’ün anlatýmý
29- Akdoðan Köyünden Hüseyin …….. anlatýmý
30- Ýstiklâl Savaþýnda Garp Cephesi Nasýl Kuruldu Yazar: Rahmi Apak TTK 1990
31- Baþbakanlýk Osmanlý Arþivi. Belge: Ý.DUÝT. dosya 114/149 tarih: 18 Za 1338
32- Baþbakanlýk Osmanlý Arþivi. Belge: DH.EUM.AYÞ. dosya 46/40 tarih: 29 M 1339 Arif Öztürk hakkýndaki diðer yazýlar Gsterim: 12355 | E-posta
|